CRISIS OEKRAÏNE
NIEUWSBRIEF VOOR PROFESSIONALS & GEÏNTERESSEERDEN | 29 MAART 2022
Welke ontwikkelingen zijn er in Noord-Holland Noord rond de crisis in Oekraïne? In deze nieuwsbrief deelt Veiligheidsregio Noord-Holland Noord informatie over de opvang van vluchtelingen en eventuele andere gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor onze regio.
Crisisnoodopvang asielzoekers en huisvesting statushouders
Naast de opvang van Oekraïense vluchtelingen komt nu ook een opdracht van het kabinet voor opvang van asielzoekers en statushouders naar de gemeenten en veiligheidsregio’s. Gemiddeld komen dagelijks 150 asielzoekers in het aanmeldcentrum Ter Apel om asiel aan te vragen. Door een tekort aan opvangplekken in het land, lukt het COA niet goed om deze asielzoekers door te plaatsen naar andere locaties. Er verblijven hierdoor te veel asielzoekers op het terrein van het aanmeldcentrum en vooral in de nachtopvang. Dit heeft grote impact op de veiligheid en leefbaarheid voor de asielzoekers, medewerkers en inwoners van Ter Apel. Op 26 maart heeft de voorzitter van de veiligheidsregio Groningen een bijstandsverzoek ingediend op grond van artikel 51 van de Wet veiligheidsregio’s vanwege de situatie in aanmeldcentrum Ter Apel.
Twee verzoeken
Om gevolg te geven aan het bijstandsverzoek van de voorzitter van Veiligheidsregio Groningen doet het kabinet aan de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s twee verzoeken. Ten eerste: Invulling geven aan crisisnoodopvang door per veiligheidsregio de komende week tijdelijk ruimte te maken voor de opvang van 100 asielzoekers totdat in de openstaande opvangopgave is voorzien. Ten tweede: Het verminderen van het aantal statushouders op AZC-locaties door hen, rekening houdend met de omvang per gemeente en de gerealiseerde taakstelling, voorlopig te huisvesten in hotels of accommodaties in de gemeente. Dit wordt georganiseerd en bekostigd vanuit het Rijk/COA. Daarbij zullen per gemeente, afhankelijk van omvang en gerealiseerde taakstelling, tussen de 0-15 statushouders tijdelijk worden gehuisvest.
Handreiking Particuliere opvang
Naast de gemeentelijke opvanglocaties zijn er ook gasthuishoudens die tijdelijk onderdak bieden aan Oekraïense vluchtelingen. Het is belangrijk dat particulieren zich goed laten informeren voordat zij de beslissing nemen om hun huis open te stellen.
Rijksoverheid heeft hiervoor een Handreiking Particuliere Opvang Oekraïners (POO) opgesteld. In deze handreiking staat informatie over hoe mensen een opvangplek kunnen aanbieden, waar ze op moet letten en welke voorzieningen voor hun gast(en) beschikbaar zijn. Onderwerpen die er in staan zijn bijvoorbeeld registratie in de gemeente, financiële vergoedingen, gezondheidszorg en onderwijs.
Aantal opvanglocaties behaald
Afgelopen weekend hebben de gemeenten binnen Veiligheidsregio Noord-Holland Noord het benodigd aantal plekken van 2000 gehaald. Dankzij de inzet van alle gemeenten, inwoners en andere organisaties is dit doel behaald en zijn er nu zelfs al wat extra plekken gecreëerd. Er wordt landelijk gekeken naar het totaal aantal opvangplekken om de vluchtelingen goed onder alle Veiligheidsregio’s te spreiden. Momenteel heeft VRNHN 2331 beschikbare plekken, waarvan er 1787 bezet zijn door Oekraïense vluchtelingen.
Publieke gezondheidszorg rondom vluchtelingenopvang Oekraïne
GGD Hollands Noorden helpt bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen in de regio Noord-Holland Noord. De GGD voert de wettelijke taken uit rondom de publieke gezondheidszorg. Dit is de huidige stand van zaken.
Jeugdgezondheidszorg De prioriteit ligt bij de zorg voor jongste kinderen, tot 15 maanden. Met name de hielprik is voor deze doelgroep belangrijk. De eerste baby’s zijn afgelopen week al naar het consultatiebureau gekomen voor onderzoek, advies en vaccinatie. Het is belangrijk dat Oekraïense vluchtelingen zich inschrijven bij gemeenten, dan krijgt de GGD meer zicht op de hoeveelheid mensen en de vraag.
Corona GGD Hollands Noorden heeft besloten om ook mobiele prikteams beschikbaar te stellen voor opvanglocaties. Dit is mogelijk indien meer dan 50 mensen gevaccineerd moeten worden. Men kan hiervoor contact opnemen met de GGD via oekraine@ggdhn.nl. Voor het testen en vaccineren op Corona kunnen vluchtelingen die bij particulieren verblijven zich aanmelden via de reguliere lijnen. Vluchtelingen kunnen zonder BSN nummer en zonder afspraak naar de test- en vaccinatielocaties komen. Bij de opvanglocaties stellen gemeenten zelftests ter beschikking.
Infectieziekten GGD Hollands Noorden volgt de landelijke lijn inzake screening van infectieziekten onder vluchtelingen zoals is uitgezet door het RIVM. Eventueel zieke vluchtelingen worden door de eerstelijnsgezondheidszorg onderzocht, behandeld en eventueel doorgestuurd volgens de reguliere kanalen. Bij meldingsplichtige infectieziekten wordt de GGD ingeschakeld, die direct onderzoek instelt en advies geeft. De dienstdoende artsen van de GGD zijn 24 uur per dag bereikbaar. Bij verdenking op TBC wordt laagdrempelig verwezen naar de TBC afdeling voor nader onderzoek. Preventief testen op infectieziekten is niet effectief, omdat veel infectieziekten pas positief testen bij klachten. In de afgelopen weken is de huidige reguliere samenwerking van huisartsen en GGD effectief gebleken bij verdenkingen van infecties bij vluchtelingen.
Inspectie van opvanglocaties De GGD verzorgt de inspectie van de opvanglocaties die de gemeenten beschikbaar stellen. Afgelopen week zijn er twee locaties geschouwd, in totaal nu tien. Er is vooral advies gegeven over het sanitair, zoals douches en wc’s. Soms worden er mobiele sanitatiewagens geregeld. Aandachtspunt is de zorg en veiligheid voor kleine kinderen, bijvoorbeeld hygiëne en de aanwezigheid van babybedjes etc.
Speciaal e-mailadres voor vragen GGD Hollands Noorden heeft een speciaal e-mailadres geopend voor inwoners, gemeenten, ketenpartners en andere organisaties. Mail naar oekraine@ggdhn.nl.
Voorlichting sirene
Aanstaande maandag 4 april is er om 12.00 uur weer een luchtalarmtest. In verband met de oorlog in Oekraïne kan dit tot onrust leiden onder vluchtelingen die in onze regio verblijven. Het is daarom goed om locaties waar vluchtelingen aanwezig zijn te vragen of zij willen communiceren dat in Nederland de sirene elke maand als test afgaat. Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid heeft een informatieflyer gemaakt om te waarschuwen voor de test. De informatie over de maandelijkse sirenecheck staat in het Oekraïens, Engels en Nederlands op de flyer en kan verspreid worden op plaatsen waar vluchtelingen worden opgevangen.
Procesregisseur Paul Verbruggen
Er zijn steeds meer vraagstukken over de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Deze vragen gaan bijvoorbeeld over onderwijs, zorg & financiën. In de regio is het uitgangspunt ‘lokaal, tenzij’, maar gelijktijdig is een grote behoefte aan regionale afstemming en regionale afspraken. Hiervoor wordt voor onze hele regio tijdelijk een procesregisseur Bestuurlijke samenwerking vluchtelingen aangesteld, Paul Verbruggen. Hij richt zich op het inventariseren van vraagstukken en knelpunten waar lokale en regionale afspraken om afstemming vragen. Hij zal deze in bestaande overlegstructuren agenderen en hierover terugkoppelen naar het Burgemeestersoverleg. Tevens zal hij als koppelvlak fungeren tussen regio en het land voor die knelpunten waar dat nodig voor is. Dit zal hij doen in goede verbinding met de bestaande projectleiders.
Flitspeiling: minder Nederlanders zien komst Oekraïense vluchtelingen als verrijking
Op donderdag 24 en vrijdag 25 maart heeft de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) voor de tweede keer een flitspeiling gehouden onder algemeen publiek. Gevraagd is naar de houding tegenover de komst en opvang van vluchtelingen uit Oekraïne.
Zeven op de tien Nederlanders vinden dat de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne verspreid moet worden over zoveel mogelijk locaties in het land. Zes op de tien denkt dat er nu minder opvangplekken zullen zijn voor vluchtelingen, asielzoekers en migranten uit andere landen. Nederlanders vinden het prima als vluchtelingen uit Oekraïne in hun gemeente worden opgevangen (84%). Er is bijna net zo veel draagvlak om vluchtelingen uit Oekraïne in de eigen buurt op te vangen (81%).
Nederlanders denken minder vaak dat de komst van Oekraïense vluchtelingen zal leiden tot verhoogde saamhorigheid. Bij de vorige meting vonden ongeveer vier op de tien Nederlanders dit, bij de huidige meting is dit drie op de tien. Een afname van negen procentpunt. Het aandeel Nederlanders dat denkt dat de komst van Oekraïense vluchtelingen een verrijking is, is significant afgenomen met vijf procentpunt.
Alert zijn op veiligheid vluchtelingen
In Nederland worden al duizenden vluchtelingen uit Oekraïne opgevangen, voornamelijk vrouwen en kinderen. Dat zij op de vlucht zijn in een voor hen onbekende omgeving, waar zij vaak de weg, de gebruiken en de taal niet kennen, maakt hen kwetsbaar.
In onze regio doet iedereen z’n uiterste best om vluchtelingen een veilig verblijf aan te bieden. Veel mensen bieden hulp, maar helaas is niet altijd iedereen te vertrouwen. Er bereiken ons internationaal en landelijk al de eerste signalen van uitbuiting en/of mensenhandel. Het is belangrijk dat alle hulpverleners die betrokken zijn bij de opvang van vluchtelingen hier alert op zijn.
Het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel CoMensha heeft in samenwerking met het Rode Kruis, het Leger des Heils, VluchtelingenWerk Nederland, FairWork en La Strada International de flyer ‘Wees veilig op de vlucht’ ontwikkeld. De flyer is bedoeld voor vluchtelingen en is verkrijgbaar in het Nederlands, Engels en Oekraïens.
Het wordt zeer gewaardeerd als de flyers op zoveel mogelijk plekken waar vluchtelingen komen, wordt gedeeld.
Daarnaast kan de flyer ook hulpverleners handvatten bieden voor het soort signalen waarop zij kunnen letten. Bij een vermoeden van dwang en uitbuiting kan contact worden opgenomen met de plaatselijke politie via 0900 8844.
Voorlichtingen voor zwangeren
Hoeveel zwangere Oekraïense vluchtelingen er in onze regio zijn en nog gaan komen is niet duidelijk. Zeker is dat deze zwangere vrouwen zo snel mogelijk in het geboortezorgsysteem moeten worden ingeleid en kennis moeten krijgen hoe de geboortezorg in Nederland werkt.
Daarnaast moet de zorgverlener kunnen communiceren met de zwangere vrouw, weten dat de verleende zorg vergoed wordt en hoe en waar deze gedeclareerd kan worden.
Het College Perinatale Zorg heeft een pagina gemaakt waar informatie en handige links over geboortezorg aan vluchtelingen uit Oekraïne staat.
Gemeente in beeld
Dijk en Waard vangt Oekraïense vluchtelingen op in Transferium
Het college van Dijk en Waard huisvest Oekraïense vluchtelingen in het Transferium in Heerhugowaard. In de media wordt daar veel aandacht aan gegeven. Burgemeester Rehwinkel laat in een interview met NHNieuws weten: "In het Transferiumgebouw kunnen 240 mensen. We doen het als gemeente en regio goed als het gaat om het zorgen voor opvang. Ik verwacht dat er op korte termijn meer locaties bijkomen." Voordat het Transferiumgebouw in gebruik werd genomen, kreeg de pers een rondleiding in het gebouw.
Oekraïnepagina's op websites gemeenten
Alle gemeenten in onze Veiligheidsregio hebben op hun website een pagina gemaakt met informatie voor en over vluchtelingen uit Oekraïne. Naast de vele handige landelijke pagina’s met nuttige gegevens die op internet te vinden zijn (zoals https://www.refugeehelp.com) zijn deze gemeentelijke pagina’s belangrijk voor inwoners en vluchtelingen binnen gemeenten. De pagina’s bevatten vaak informatie die specifiek is voor die gemeente, zoals veelgestelde vragen, specifieke contactgegevens, gegevens over opvanglocaties en de mogelijkheid tot inschrijving in BRP. Hieronder staan alle pagina's aanklikbaar op een rij:
De volgende nieuwsbrief in je mailbox?
Blijf je graag op de hoogte van de ontwikkelingen in Noord-Holland Noord rondom de crisis in Oekraïne? Meld je dan via onderstaand formulier aan voor deze nieuwsbrief.
