VLUCHTELINGENCRISIS
NIEUWSBRIEF VOOR PROFESSIONALS & GEÏNTERESSEERDEN | 21 FEBRUARI 2023
Welke ontwikkelingen zijn er in Noord-Holland Noord rond de vluchtelingencrisis? In deze nieuwsbrief deelt Veiligheidsregio Noord-Holland Noord informatie over de opvang van vluchtelingen in onze regio.
Eén jaar oorlog
De Russische aanval op Oekraïne: een keerpunt in de geschiedenis
Vrijdag 25 februari is het een jaar geleden dat Rusland zijn grootschalige invasie in Oekraïne in gang zette. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben een brochure opgesteld met daarin een beeld van de oorlog in Oekraïne en de betekenis hiervan voor Nederland. In de publicatie ‘24/2 De Russische aanval op Oekraïne - een keerpunt in de geschiedenis’ staat onder meer dat Nederland er rekening mee moet houden dat de oorlog lang voortduurt en dat we nog jaren te maken zullen hebben met de gevolgen van ‘24/2’, zoals het begin van de aanval kortweg wordt genoemd.
Tijdlijn Nederlandse hulp aan Oekraïne
Op Rijksoverheid.nl staat een pagina waarop de Nederlandse hulp aan Oekraïne van dag tot dag beschreven staat vanaf het uitbreken van de oorlog. Hier staat bijvoorbeeld dat er in 2022 vanuit officiële ontwikkelingshulp € 150 miljoen uitgegeven is voor de opvang van vluchtelingen in Nederland.
Nieuwe verzamelbrief opvang Oekraïne
In een verzamelbrief aan de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Van der Burg (JenV) de Tweede Kamer op 17 februari geïnformeerd over de stand van zaken van de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Hij laat weten dat de ontwikkelingen op het gebied van migratie en aangrenzende werkvelden elkaar door de oorlog in Oekraïne zeer snel kunnen opvolgen, zowel op nationaal, Europees als internationaal niveau. Verder komen diverse onderwerpen aan bod, waaronder:
- Het Clingendael rapport 'Beschermingsopdracht Oekraïense ontheemden: Piekscenario’s door nieuwe offensieven’;
- Taalaanbod voor ontheemden uit Oekraïne;
- De stand van zaken van de ‘Tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne’.
Crisisnoodopvang van Enkhuizen naar Avenhorn naar Medemblik
De opbouw van de nieuwe crisisnoodopvanglocatie in Avenhorn verloopt vooralsnog voorspoedig. Verwacht wordt dat de bewoners op 15 maart van Enkhuizen naar Avenhorn verhuizen. Hiernaast staat een tekening van de locatie.
Landelijk ziet het er niet naar uit dat het tekort aan opvangplekken voor asielzoekers de komende maanden opgelost wordt. Daarom kijkt de regio West-Friesland vooruit voor een oplossing als de crisisnoodopvang in Avenhorn per 1 november ophoudt. Gemeente Medemblik heeft aangekondigd de opvang voor een periode van zes maanden over te nemen. Waarnemend burgemeester Dennis Straat: “Nu Enkhuizen en Koggenland hun inspanningen verrichten, willen wij ook onze verantwoordelijkheid nemen. Zoals afgesproken in de regio, steunen wij elkaar in deze gezamenlijke uitdaging.”
De gemeente doet nog onderzoek naar een locatie. Wel is de voorkeur uitgesproken voor een betere voorziening dan de eerder gebruikte paviljoens, waarin de groep momenteel wordt opgevangen.
Verlenging tijdelijk bescherming derdelanders
Vluchtelingen uit Oekraïne die geen Oekraïense nationaliteit hebben, verbleven het afgelopen jaar in Nederland onder dezelfde tijdelijke bescherming als Oekraïense vluchtelingen. Deze bescherming liep in eerste instantie op 4 maart 2023 af, maar is verlengd tot 4 september. Hierdoor kunnen zij tot die datum in de gemeentelijke of particuliere opvang voor vluchtelingen uit Oekraïne blijven. Ook houden zij het recht op medische zorg, leefgeld, onderwijs tot 18 jaar en de mogelijkheid om te werken. Zou de bescherming niet verlengd zijn, dan hadden deze zogeheten derdelanders terug moeten keren naar hun land van herkomst, of asiel moeten aanvragen. Om de druk op de asielopvang niet nog meer te verhogen is de bescherming verlengd.
De komende periode gaat de IND gefaseerd van start met de behandeling van de aanvragen van derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne, die afkomstig zijn uit veilige herkomstlanden. Ook honderd kansrijke asielaanvragen van derdelanders uit Jemen en Syrië krijgen prioriteit. Het gaat hier vooral om mensen die bijvoorbeeld nog in de asielprocedure zaten toen Rusland binnenviel in Oekraïne. De overige aanvragen van de groep derdelanders (ongeveer 3.300) handelt de IND daarna af. De groep krijgt daarbij geen voorrang op andere asielzoekers die al lang op beslissing wachten. Na 4 september loopt de bescherming onder de tijdelijke richtlijn af. Als op dat moment de asielaanvraag nog in behandeling is, heeft de aanvrager recht op reguliere asielopvang.
Monitor Taalonderwijs volwassen Oekraïense ontheemden
Volwassen Oekraïense vluchtelingen hebben op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming toegang tot het volwassenenonderwijs om vaardigheden aan te leren voor de participatie in de Nederlandse samenleving. Uit een rapport van Berenschot blijkt dat er grote behoefte is aan taalonderwijs voor deze groep. Gemeenten verwachten een toenemende vraag, nu de oorlog langer duurt en meer vluchtelingen zich richten op een langer verblijf in Nederland. De belangrijkste knelpunten voor gemeenten bij het organiseren van taalonderwijs zijn financiering, beschikbaarheid van formeel onderwijsaanbod en beschikbaarheid van NT2-docenten.
Rapport Instituut Clingendael
Beschermingsopdracht: Piekscenario’s door nieuwe offensieven
Na een jaar opvang is er behoefte aan een inschatting van het aantal vluchtelingen dat Oekraïne de komende maanden zal verlaten en kan terugkeren en eventueel hoeveel mensen uit de buurlanden van Oekraïne zullen doormigreren naar Nederland. Instituut Clingendael kijkt naar de ontwikkelingen van de afgelopen maanden om hiervoor een onderbouwde vooruitblik te kunnen geven. De resultaten staan in een rapport, dat onder meer laat zien dat de situatie ten opzichte van de vorige EWEA-rapportage in zowel Oekraïne als omringende landen niet verslechterd of verbeterd is. De situatie in Oekraïne is nog steeds precair, waarbij de humanitaire condities op veel plekken erg slecht zijn. Een snel einde aan het conflict of verbetering van de situatie wordt op de korte termijn dan ook nog niet verwacht.
Om goed voorbereid te zijn op de effecten van eventuele kritieke gebeurtenissen moet volgens Clingendael rekening gehouden worden met vier ‘piekscenario’s:
1: Hevige nieuwe offensieven in het voorjaar kunnen leiden tot nieuwe vluchtelingenstromen.
2: Een acute crisis en het algeheel falen van de energie-infrastructuur leidt tot evacuatie van delen van Oekraïne.
3: Omvangrijke doormigratie vanuit Polen (en Tsjechië) vanwege verslechterende leefomstandigheden.
4: Omslag in Duitsland: van bestemmingsland naar transitland.
Duidelijk is dat het van belang is om nu al na te denken over de situatie na afloop van de geldigheidsduur van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming, omdat er een voor de vluchtelingen een groot gebrek is aan perspectief om terug te kunnen keren.
Gemeente in beeld
Opvanglocatie Texel voor vluchtelingen Oekraïne verlengd
Het Texelse college wil het hotelschip in de haven van Oudeschild nog een jaar voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïners gebruiken. Alle honderdveertig vluchtelingen uit Oekraïne op Texel verblijven op dat hotelschip. Met dat aantal voldoet Texel ruim aan de taakstelling van honderd vluchtelingen uit Oekraíne. Op het hotelschip zijn nog elf kamers onbezet. Niet alle tweepersoonskamers worden volledig benut, omdat er ook gezinnen zijn die bestaan uit een oneven aantal personen. De toestroom naar Texel is nu vooral familiehereniging en herplaatsing vanuit een andere gemeente binnen Noord-Holland Noord, bijvoorbeeld wanneer de opvang in die gemeente eindigt.
Handige informatiekanalen
- Vluchtelingenwerk - Informatie over en voor vluchtelingen
- Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) - Forum
- Refugeehelp - Startpunt voor Oekraïense vluchtelingen en het aanbieden van hulp
- Rijksoverheid - Cijfers opvangplekken landelijk
- Rijksoverheid - Startpagina Oekraïne
- Rijksoverheid - Informatie over werken in NL
- Rijksoverheid - Werk en in komen
- Vrijwilligerspunt - Voor het aanbieden van vrijwillige diensten in West-Friesland
- Rode Kruis - Informatielijn
- Hulp voor Dieren uit Oekraïne - Meldpunt voor dieren uit Oekraïne
- Rijksoverheid - Folder inschrijven BRP
- Stichting Oekraïners in Nederland - https://ukrainians.nl
- Betaalvereniging - Openen betaalrekening voor vluchtelingen
- Comensha - Informatie over mensenhandel
- Vragenovercorona.nl - Vragen over corona Nummer 0800-7707707 (inclusief Oekraïens) Spreekuur in Oekraïens op donderdag 14.00 - 18.00 uur
- Pharos - Infosheet voor zorgprofessionals
- Pruv.it - Online realtime tolk
- Acupuncturists Without Borders (AWB) - Trauma relief
- Communiceren met kinderen - Praatplaten voor communicatie met kinderen
- Zorgverzekeringslijn - Hoe is de zorg geregeld?
- Soft Tulip for Ukraine - Samenwerkingsverband van Nederlandse dienstverleners voor mensen met een geestelijke en/of lichamelijke beperking en hun verzorgers
De volgende nieuwsbrief in je mailbox?
Blijf je graag op de hoogte van de ontwikkelingen in Noord-Holland Noord rondom de crisis in Oekraïne? Meld je dan via onderstaand formulier aan voor deze nieuwsbrief.
